Góra Geraizim

Garizim, Gerazim lub Dżebel et-Tur, to od tysięcy lat święta góra Samarytan. Posiada ona trzy wierzchołki: główny szczyt, szerokie, płaskie wzgórze zachodnie oraz wzgórze północne o nazwie Tell Ar-Ras. Uznawana jest za świętą górę, pobłogosławioną przez Boga, co według Samarytan czyni ją ważniejszą od rywalizującej z nią Świątyni Jerozolimskiej. Na szczycie znajduje się skała, na której – według wierzeń Samarytan – Abraham zamierzał złożyć ofiarę ze swego syna Izaaka.

Samarytanie, którzy obecnie stanowią zaledwie kilkusetosobową społeczność palestyńską, wierzą, że świątynia na szczycie góry była pierwszą wybudowaną przez Josze ibn Nouna w Ziemi Świętej. Prace archeologiczne potwierdziły istnienie świątyni na szczycie góry przed II w. p.n.e. Została ona wybudowana w pobliżu położonej na szczycie dość dużej osady, która, według badań archeologicznych, była zamieszkiwana, chociaż nie w sposób ciągły, w okresie hellenistycznym, rzymskim, bizantyjskim i islamskim. Pozostałości archeologiczne na głównym szczycie to duży akropol z wyłożonym kamieniem temenosem oraz potężnymi fortyfikacjami, obejmującymi mury z kazamatami oraz bramy. Dookoła znajdowały się domy mieszkalne. Prawdopodobnie są to ruiny samarytańskiego miasta z okresu hellenistycznego, zniszczonego przez Jana Hirkana I w 128 r. p.n.e. Wydaje się, że w okresie wczesnorzymskim główny szczyt został opuszczony, chociaż w II w. na północ od Tell Ar-Ras wybudowano świątynię Zeusa widoczną z Nablus.

Góra Gerazim nadal stanowi centrum religijne Samarytan. W ich wiosce, która znajduje się poniżej szczytu, mieści się też muzeum. Co roku tłumy turystów ściągają tu, by obejrzeć uroczystą procesję Samarytan na szczyt i dookoła niego. Jest to współczesny przejaw tradycji, która, zdaniem miejscowych wyznawców, sięga tysięcy lat wstecz.